Pytanie 1. Małe gospodarstwo rolne – co w sytuacji gdy rolnik posiada grunty rolne na terenie dwóch województw – jaką powierzchnię gospodarstwa bierzemy
wówczas pod uwagę? Pojęcia „małe gospodarstwo rolne” – skąd bierzemy powierzchnię?

Małe gospodarstwo rolne, zgodnie z definicją z wytycznych szczegółowych (1), jest to gospodarstwo, którego powierzchnia gruntów rolnych jest mniejsza od średniej
wielkości powierzchni gruntów rolnych w kraju w 2023 r. wyrażona w ha fizycznych, a w przypadku województw gdzie średnia powierzchnia gruntów rolnych w
gospodarstwie rolnym jest wyższa, za małe gospodarstwo przyjmuje się,  gospodarstwo o powierzchni gruntów rolnych mniejszej niż średnia w tym
województwie; określoną na podstawie informacji ogłaszanej przez Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) na podstawie przepisów o Planie
Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej (PS WPR) za rok 2023.
Jednym z warunków przyznania pomocy w ramach interwencji LEADER/RLKS PS WPR w przypadku wnioskodawcy będącego osobą fizyczną, jest posiadanie miejsca
zamieszkania na obszarze wiejskim objętym strategią rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (LSR) lub miejsce wykonywania działalności gospodarczej
oznaczone adresem wpisanym do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) na obszarze wiejskim objętym LSR lub miejsce wykonywania
działalności w ramach pozarolniczych funkcji gospodarstw rolnych na obszarze wiejskim objętym LSR.
Powierzchnię wszystkich gruntów rolnych gospodarstwa posiadanych przez rolnika, także tych, które są objęte dzierżawą, porównuje się do konkretnej wartości
powierzchni gruntów rolnych określonej w regulaminie naboru przez lokalną grupę działania (LGD), która jest taka sama dla wszystkich LGD w danym województwie.

Pytanie 2. Czy do wielkości gospodarstwa zalicza się powierzchnię dzierżawionych gruntów rolnych? Rolnik bierze grunt w dzierżawę i zwiększa to jego powierzchnię gospodarstwa? Rolnik oddaje grunt w dzierżawę i zmniejsza to jego powierzchnię gospodarstwa?

Tak, do wielkości gospodarstwa zalicza się także powierzchnię dzierżawionych gruntów rolnych, pod warunkiem, że są one formalnie dzierżawione.
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, dzierżawa gruntu zwiększa powierzchnię gospodarstwa rolnika na czas trwania umowy dzierżawy, ponieważ dzierżawca
korzysta z gruntów rolnych i ma prawo dysponowania nimi. Jeśli rolnik oddaje grunt w dzierżawę, to zmniejsza to powierzchnię jego gospodarstwa, ponieważ formalnie
przestaje nim zarządzać. Każda zmiana związana z dzierżawą gruntów musi być odpowiednio udokumentowana.
W celu udokumentowania posiadania gospodarstwa należy przedstawić decyzję o przyznaniu płatności bezpośrednich, a w przypadku nieotrzymywania płatności
bezpośrednich decyzje o należnym podatku od gruntów rolnych (z każdej gminy, w której złożona została informacja IR-1 o gruntach) oraz wszystkie umowy dzierżaw
gruntów rolnych (jeśli rolnik takie posiada).

Pytanie 3. Czy w przypadku operacji realizowanej przez jednostki sektora finansów publicznych (JSFP) z budżetu LSR „schodzi” 75% czy 100%?
Wysokość środków finansowych na wdrażanie LSR, o których mowa w § 5 ust. 2 pkt 1 umowy o warunkach i sposobie realizacji strategii rozwoju lokalnego kierowanego
przez społeczność (umowa ramowa), oznacza wysokość środków publicznych. Na środki finansowe przeznaczone na wdrażanie LSR składają się środki Europejskiego
Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – 55% oraz środki współfinansowania krajowego – 45%.
W przypadku JSFP źródłem środków ww. współfinansowania krajowego jest zarówno budżet państwa (20%) jak i wkład własny JSFP (25%). Oznacza to, że
wydatki na operacje realizowane przez JSFP obejmują sumę kwot pomocy w proporcji – 75% (55% EFRROW + 20% budżet państwa) do 25% (wkład własny
beneficjenta) kosztów kwalifikowalnych operacji, to oznacza, że z budżetu LSR schodzi 100% środków.
W związku z tym, że wkład własny JSFP (25%) jest, z punktu widzenia całościowego zarządzania finansowego PS WPR 2023-2027, częścią krajowych środków
publicznych, to powinien on być również uwzględniony przy określaniu limitu 40% na operacje realizowane przez JSFP.

Pytanie 4. Czy fundacja prowadząca działalność gospodarczą będzie mogła się ubiegać o 100% finansowanie na inwestycje w zakresie poprawy dostępu do małej infrastruktury publicznej (infrastruktura ogólnodostępna, służy zaspokajaniu lokalnych potrzeb, do 1 mln EUR wszystko będzie spełnione)?

W zakresie poprawy dostępu do małej infrastruktury publicznej pomoc przyznaje się JSFP lub organizacji pozarządowej. Wysokość pomocy określa LGD w regulaminie
naboru. W przypadku beneficjentów innych niż JSFP realizujących operacje nieinwestycyjne lub obejmujące inwestycje nieprodukcyjne poziom dofinansowania
wynosi do 100 % kosztów kwalifikowalnych. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (2) organizacjami pozarządowymi są osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia,
niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Przepisy prawa pozwalają jednak organizacjom pozarządowym
(m.in. stowarzyszeniom i fundacjom) na prowadzenie działalności gospodarczej, które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację
celów statutowych.
Dodatkowo zakres poprawa dostępu do małej infrastruktury publicznej nie dotyczy działalności gospodarczej. Fundacja w tym zakresie może otrzymać pomoc o
poziomie dofinansowania do 100% kosztów kwalifikowalnych, bez względu na to, że prowadzi działalność gospodarczą.

Pytanie 14. Wskaźnik obowiązkowy dla LSR „R.37 wzrost gospodarczy i zatrudnienie na obszarach wiejskich: nowe miejsca pracy objęte wsparciem w
ramach projektów WPR”. Aby policzyć jedno utworzone miejsce pracy w przeliczeniu na pełne etaty, czas trwania umowy powinien wynosić rok lub więcej
(np. umowa na 6 miesięcy przy 100% to 0,5). Wątpliwość: jeśli miejsca pracy nie są wymagane, a jedynie preferowane, pytanie czy będziemy w stanie osiągnąć
wskaźniki obowiązkowe w LSR? W przypadku rozwoju DG nie ma wprost wymogu tworzenia miejsc pracy, co zatem ze wskaźnikiem rezultatu R.37 ujętym w LSR, czy projekt może zakładać spełnienie tylko wskaźnika produktu (u nas: liczba zrealizowanych operacji polegających na rozwoju przedsiębiorstwa)? Jeśli nie, to na jakim minimalnym poziomie musi go założyć i jak długo utrzymać? Czy utworzone w ramach rozwoju działalności gospodarczej miejsca pracy mogą być utrzymane krócej niż trwałość projektu, np. rok lub dwa lata od dnia płatności ostatecznej?

W przypadku LSR współfinansowanych ze środków EFRROW należało określić nie więcej niż 3 konkretne cele, na których będzie koncentrowało się wsparcie z PS
WPR. Do każdego z celów, LGD wybierała przynajmniej 1 wskaźnik rezultatu z katalogu obowiązkowych wskaźników, który był adekwatny i mierzalny do
określonych celów LSR. Jeżeli, w LSR został ujęty wskaźnik rezultatu R.37, to musi zostać on osiągnięty, poprzez stworzenie miejsc pracy. Jednak wybór tego wskaźnika
nie był obligatoryjny – możliwe było wybranie innego wskaźnika spośród katalogu obowiązkowych wskaźników, który również byłby adekwatny do określonych celów.
Jednocześnie podkreślamy, że każda operacja musi przyczyniać się do osiągnięcia przynajmniej 1 wskaźnika rezultatu, spośród wskaźników ujętych w danej LSR. W
związku z powyższym, nie ma możliwości, aby operacja przyczyniała się do osiągnięcia wyłącznie wskaźnika produktu.
Aby osiągnąć zamierzony wskaźnik rezultatu R.37, LGD w naborze wniosków może zastosować kryteria wyboru operacji o charakterze rankingującym np.
zapewniających tworzenie nowych miejsc pracy oraz zatrudnienie na nich pracowników (jeżeli w LSR został ujęty taki wskaźnik rezultatu). Jeżeli wnioskodawca,
w celu uzyskania dodatkowych punktów za spełnienie kryteriów wyboru, złożył deklarację, że stworzy nowe miejsca pracy oraz zatrudni na nich pracowników, poJednym z warunków przyznania pomocy w ramach interwencji LEADER/RLKS PS WPR w przypadku wnioskodawcy będącego osobą fizyczną, jest posiadanie miejsca
zamieszkania na obszarze wiejskim objętym LSR lub miejsce wykonywania działalności gospodarczej oznaczone adresem wpisanym do CEIDG na obszarze
wiejskim objętym LSR lub miejsce wykonywania działalności w ramach pozarolniczych funkcji gospodarstw rolnych na obszarze wiejskim objętym LSR.
Warunek ten będzie weryfikowany w taki sam sposób jak w przypadku poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez
społeczność” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW 2014-2020). W celu udokumentowania miejsca zamieszkania podmiotu na
obszarze wiejskim LSR, wnioskodawca powinien przedstawić, wydane przez organ gminy, zaświadczenie z właściwej ewidencji ludności o miejscu zameldowania na
pobyt stały lub czasowy wydane nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku. Natomiast w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność
gospodarczą potwierdzeniem będzie wydruk z CEIDG.
W przypadku wnioskodawcy będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jednym z warunków przyznania pomocy jest posiadanie siedziby lub oddziału, które znajdują się na obszarze wiejskim objętym LSR. Dokumentami potwierdzającymi ten
warunek będą wydruk z CEIDG oraz wypis z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).
Zgodnie z wytycznymi szczegółowymi (1), wyżej wymienione warunki przyznania pomocy to warunki podmiotowe o charakterze ogólnym. Jednak zwracamy uwagę, że
istnieje możliwość uszczegółowienia tego obszaru w ramach kryteriów wyboru operacji o charakterze dostępowym, których spełnienie warunkuje udzielenie
wsparcia. Tego rodzaju działania pozostają w zakresie kompetencji LGD i wymagają uzgodnienia z samorządem województwa (SW).

Pytanie 6. W jaki sposób będziemy weryfikować czy wnioskodawcy została przyznana pomoc w ramach poddziałania 6.2, 6.4, 4.2. lub w ramach 19.2 w innym
LGD?
LGD będzie weryfikować, czy wnioskodawca otrzymał już pomoc w ramach PROW 2014-2020 na operację w ramach podziałania 6.2, 6.4, 4.2 lub 19.2, na podstawie
złożonego wniosku o przyznanie pomocy (WOPP). W sekcji oświadczeń wniosku znajdzie się odpowiednie pole (check box) do zaznaczenia przez wnioskodawcę,
potwierdzające uzyskanie lub brak uzyskania takiej pomocy. Zaznaczenie tego pola będzie podlegało dalszej weryfikacji przez SW, który będzie mieć dostęp do takich
danych.

Pytanie 7. Wnioskodawca jest rolnikiem albo małżonkiem rolnika albo domownikiem z małego gospodarstwa rolnego – jak weryfikować domownika oraz
małżonka – jakie wymagać dokumenty? Pomoc na start GA, ZE i GO przyznaje się  rolnikowi, małżonkowi rolnika albo domownikowi z małego gospodarstwa rolnego – jakie konkretnie dokumenty mają potwierdzić spełnienie tego warunku? Na podstawie czego LGD ma zweryfikować status wnioskodawcy?

W przypadku zakresu rozwój pozarolniczych funkcji małych gospodarstw, pomoc przyznaje się jeżeli wnioskodawca jest rolnikiem albo małżonkiem rolnika albo
domownikiem z małego gospodarstwa. W przypadku rolnika albo małżonka rolnika nie jest wymagane obowiązkowe ubezpieczenie w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego (KRUS).

W przypadku małżonka rolnika należy przedstawić odpis skrócony lub zupełny aktu małżeństwa wydawany przez Urząd Stanu Cywilnego (USC) lub zaświadczenie z
KRUS wydane na prośbę rolnika potwierdzające, że jest on płatnikiem składek za małżonka (w przypadku, gdy małżonek jest ubezpieczony w KRUS, a nie został
przedstawiony odpis skrócony lub zupełny aktu małżeństwa wydany przez USC) oraz decyzję o przyznaniu płatności bezpośrednich dla małego gospodarstwa rolnego,
której stroną jest rolnik.
Natomiast w przypadku domownika, należy zauważyć, że pojęcie to jest zdefiniowane w przepisach ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (3), w
związku z tym potwierdzeniem statusu domownika będzie podleganie ubezpieczeniu  społecznemu rolników. W związku z tym domownik zobowiązany jest przedstawić
zaświadczenie z KRUS o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu wydane na prośbę domownika, które ważne jest na dzień składania wniosku o przyznanie pomocy,
zaświadczenie z KRUS wydane na prośbę rolnika potwierdzające, że jest on płatnikiem składek za domownika oraz decyzję o przyznaniu płatności bezpośrednich
dla małego gospodarstwa rolnego, której stroną jest rolnik będący płatnikiem składek ubezpieczenia domownika.
Dokumenty powinny być aktualne na dzień składania wniosku o przyznanie pomocy, a warunki przyznania pomocy, które potwierdzają powinny być spełniane co najmniej
do dnia przyznania pomocy.
Pytanie 8. Zgłoszenie wnioskodawcy ubiegającego się o przyznanie pomocy do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania tej działalności, jeżeli osoba ta nie jest objęta tym ubezpieczeniem lub społecznym ubezpieczeniem rolników – czy w sytuacji kiedy osoba jest objęta z mocy ustawy i w pełnym zakresie w KRUS to nie musi zgłosić się do ww. ubezpieczeń?

Nie przewiduje się dodatkowych wymogów dotyczących obowiązkowego przejścia z ubezpieczenia w KRUS na ZUS. Obowiązek ten może wynikać jedynie z
obowiązujących przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej KRUS pod linkiem: https://www.gov.pl/web/krus/zasady-podlegania-ubezpieczeniu-spolecznemurolnikow-
w-przypadku-jednoczesnego-prowadzenia-dzialalnosci-rolniczej-ipozarolniczej-dzialalnosci-gospodarczej

Pytanie 9. Czy osoba objęta ubezpieczeniem emerytalnym, rentownym lub wypadkowym z tytułu wykonywania umowy o pracę będzie miała obowiązek
zgłoszenia do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych czy tylko do obowiązkowej składki zdrowotnej?

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (4), osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę
podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, w tym emerytalnemu, rentownemu, chorobowemu oraz wypadkowemu.
Z kolei dobrowolne ubezpieczenia społeczne, zgodnie z art. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (4), dotyczą osób, które nie podlegają obowiązkowym
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentownemu.
Wytyczne szczegółowe (1), nie wprowadzają żadnych dodatkowych warunków w zakresie ubezpieczeń w stosunku do powszechnie obowiązujących przepisów.

Pytanie 10. Czy osoba ubezpieczona w KRUS po podjęciu pozarolniczej działalności dalej może opłacać wszystkie składki w KRUS?
Pozarolnicza działalność gospodarcza jest to – w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (3) – pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby fizyczne, na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (5),
z wyłączeniem:
1. wspólników spółek prawa handlowego,
2. osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu:
 w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przez rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej rozumie się także:
 wznowienie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej po jej okresowym zawieszeniu,
 zmianę rodzaju lub przedmiotu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Osoba ubezpieczona w KRUS, która podejmie pozarolniczą działalność gospodarczą, może nadal opłacać składki w KRUS, ale pod pewnymi warunkami.
Szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej KRUS pod linkiem: https://www.gov.pl/web/krus/zasady-podlegania-ubezpieczeniu-spolecznemurolnikow-
w-przypadku-jednoczesnego-prowadzenia-dzialalnosci-rolniczej-ipozarolniczej-dzialalnosci-gospodarczej

Pytanie 11. Czy w przypadku wnioskodawcy wpisanego do CEIDG akceptowalne będzie również dodatkowe miejsce wykonywania działalności gospodarczej?
Dodatkowe miejsce wykonywania działalności gospodarczej wpisane do CEIDG będzie akceptowane pod warunkiem, że zostaną spełnione wszystkie warunki
przyznania pomocy. Takie dodatkowe miejsce wykonywania działalności gospodarczej powinno być wpisane do CEIDG co najmniej od roku poprzedzającego dzień złożenia WOPP.

Pytanie 12. Jak będą wypłacane środki w zakresach start DG, start GA, start ZE?
W zakresach start DG, start GA, start ZE, start GO, start KŁŻ oraz przygotowanie projektów partnerskich płatność następuje w formie ryczałtowej. Natomiast kwota pomocy w formie płatności ryczałtowej ustalana jest na podstawie projektu budżetu operacji.

Projekt budżetu operacji to szczegółowy plan finansowy, który określa wszystkie planowane przychody i wydatki związane z realizacją konkretnej operacji. Projekt
budżetu operacji ma na celu pokazanie, jakie środki finansowe będą potrzebne oraz jak zostaną rozdysponowane w trakcie realizacji operacji. Jego zadaniem jest
pokazanie jak beneficjent zamierza efektywnie wykorzystać przyznane środki oraz zapewnić, że wszystkie koszty związane z realizacją operacji zostały dokładnie
oszacowane i zaplanowane. W praktyce budżet operacji stanowi podstawę do oceny realności i wykonalności danego projektu oraz jego zgodności z kryteriami programu,
w ramach którego składany jest wniosek.
Ostateczna kwota pomocy zostaje ustalona na podstawie zatwierdzonego projektu budżetu operacji, z uwzględnieniem intensywności pomocy, która wynika z rozdziału
IV.1 ust. 6 wytycznych szczegółowych (1). To oznacza, że kwota budżetu operacji (po jej weryfikacji pod kątem kwalifikowalności, zasadności i racjonalności kosztów)
zostaje pomnożona przez wskaźnik intensywności pomocy, a wynik jest ostateczną kwotą pomocy, która zostanie przeniesiona do umowy o przyznaniu pomocy i
wypłacona po zrealizowaniu operacji.
Dodatkowo, warunkiem przedmiotowym przyznania pomocy na operację w zakresach start DG, start GA oraz start ZE jest realizacja operacji w jednym etapie.
Oznacza to, że operacja jest realizowana w całości bez podziału na częściowe etapy.
Wszystkie planowane działania i wydatki są przewidziane do wykonania w jednym ciągu czasowym, a zakończenie operacji nastąpi w określonym terminie zgodnym z
harmonogramem.
M.in. w zakresach start DG, start GA oraz start ZE może być wypłacona zaliczka, w wysokości nieprzekraczającej 50% kwoty przyznanej pomocy. Zaliczka jest
wypłacana, jeżeli beneficjent wnioskował o jej wypłatę w WOPP.

Pytanie 13. Czy grantobiorca może być wpisany do rejestru przedsiębiorców?
Przedsiębiorca wpisany CEIDG może być grantobiorcą.
Zgodnie z wytycznymi szczegółowymi (1) LGD składając WOPP na projekt grantowy wskazuje w nim rodzaj grantobiorców odpowiednich do zadań objętych projektem
grantowym. W wytycznych nie ma określonego katalogu grantobiorców.

Pytanie 14. Wskaźnik obowiązkowy dla LSR „R.37 wzrost gospodarczy i zatrudnienie na obszarach wiejskich: nowe miejsca pracy objęte wsparciem w
ramach projektów WPR”. Aby policzyć jedno utworzone miejsce pracy w przeliczeniu na pełne etaty, czas trwania umowy powinien wynosić rok lub więcej
(np. umowa na 6 miesięcy przy 100% to 0,5). Wątpliwość: jeśli miejsca pracy nie są wymagane, a jedynie preferowane, pytanie czy będziemy w stanie osiągnąć
wskaźniki obowiązkowe w LSR? W przypadku rozwoju DG nie ma wprost wymogu tworzenia miejsc pracy, co zatem ze wskaźnikiem rezultatu R.37 ujętym w LSR, czy projekt może zakładać spełnienie tylko wskaźnika produktu (u nas: liczba zrealizowanych operacji polegających na rozwoju przedsiębiorstwa)? Jeśli nie, to na jakim minimalnym poziomie musi go założyć i jak długo utrzymać? Czy utworzone w ramach rozwoju działalności gospodarczej miejsca pracy mogą być utrzymane krócej niż trwałość projektu, np. rok lub dwa lata od dnia płatności ostatecznej?

W przypadku LSR współfinansowanych ze środków EFRROW należało określić nie więcej niż 3 konkretne cele, na których będzie koncentrowało się wsparcie z PS
WPR. Do każdego z celów, LGD wybierała przynajmniej 1 wskaźnik rezultatu z katalogu obowiązkowych wskaźników, który był adekwatny i mierzalny do
określonych celów LSR. Jeżeli, w LSR został ujęty wskaźnik rezultatu R.37, to musi zostać on osiągnięty, poprzez stworzenie miejsc pracy. Jednak wybór tego wskaźnika
nie był obligatoryjny – możliwe było wybranie innego wskaźnika spośród katalogu obowiązkowych wskaźników, który również byłby adekwatny do określonych celów.
Jednocześnie podkreślamy, że każda operacja musi przyczyniać się do osiągnięcia przynajmniej 1 wskaźnika rezultatu, spośród wskaźników ujętych w danej LSR. W
związku z powyższym, nie ma możliwości, aby operacja przyczyniała się do osiągnięcia wyłącznie wskaźnika produktu.
Aby osiągnąć zamierzony wskaźnik rezultatu R.37, LGD w naborze wniosków może zastosować kryteria wyboru operacji o charakterze rankingującym np.
zapewniających tworzenie nowych miejsc pracy oraz zatrudnienie na nich pracowników (jeżeli w LSR został ujęty taki wskaźnik rezultatu). Jeżeli wnioskodawca,
w celu uzyskania dodatkowych punktów za spełnienie kryteriów wyboru, złożył deklarację, że stworzy nowe miejsca pracy oraz zatrudni na nich pracowników, po otrzymaniu pomocy będzie zobowiązany do spełnienia deklaracji złożonej we wniosku.
Beneficjent w ramach zakresu rozwój DG zobowiązuje się do utrzymania zrealizowanej inwestycji co najmniej w okresie 3 lat od dnia wypłaty pomocy. To oznacza, że nie ma możliwości, aby utworzone miejsca pracy mogły być utrzymane krócej niż 3 lata.

Pytanie 15. Odnośnie projektów grantowych jest bardzo mało informacji w wytycznych: należy doprecyzować warunki udzielenia grantów (warunek obowiązku
nadania numeru EP każdemu grantobiorcy kiedy ma być spełniony? Jak już LGD wybierze grantobiorcę czy na etapie składania wniosku o powierzenie grantu i w ogóle po co?) Nie doprecyzowano wymagań wobec grantobiorcy, kto może ubiegać się o grant? Czy będą jakieś wyłączenia? W jaki sposób mają być szacowane koszty realizacji projektów grantowych jeśli będą one przed naborem dla grantobiorców? Czy jest jakiś katalog kosztów na granty?
Informacje dotyczące projektów grantowych zawarte są w wytycznych  szczegółowych (1) oraz w wytycznych szczegółowych w zakresie przygotowania i
realizacji projektów grantowych w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji I.13.1 LEADER/Rozwój Lokalny
Kierowany przez Społeczność (RLKS) – komponent Wdrażanie LSR (6).
WOPP na projekt grantowy zgodnie z wytycznymi szczegółowymi (1) zawiera wskazanie warunków udzielenia grantów, w tym obowiązku nadania numeru EP
każdemu grantobiorcy. Każdy grantobiorca powinien wykazać numer EP podczas zawarcia umowy o powierzenie grantu. Zgodnie z wytycznymi szczegółowymi (1)
rozdział IV.3.3. ust. 11 pkt 3 ppkt d) to LGD wskazuje w WOPP na projekt grantowy rodzaje grantobiorców odpowiednich do zadań objętych projektem grantowym.
LGD przed złożeniem WOPP na projekt grantowy, może przeprowadzić konsultacje lub badanie zainteresowania społeczności lokalnej tym projektem. Projekt grantowy
składa się z zadań podobnych lub zadań komplementarnych składających się na jeden spójny projekt. Każde z tych zadań powinno mieć oszacowane koszty realizacji. Oszacowanie kosztów powinno polegać na badaniu rynku, tak jak to jest robione przy każdej operacji finansowanej na podstawie planu budżetu.

Pytanie 16. Czy zgodnie z podaną definicją inwestycji, zakup instrumentów muzycznych lub strojów ludowych będzie operacją inwestycyjną, czy
nieinwestycyjną? Czy będzie to inwestycja nieprodukcyjna, dla której stowarzyszenie będzie mogło uzyskać wsparcie na poziomie 100%? Czy w tym
momencie wnioskodawcę obejmuje utrzymanie zrealizowanej inwestycji co najmniej w okresie 5 lat od dnia wypłaty pomocy (zgodnie z zapisami rozdz. IV, pkt.
2, ppkt.1)?
Zakup instrumentów muzycznych lub strojów ludowych będzie operacją inwestycyjną nieprodukcyjną. Na taką inwestycję beneficjent inny niż JSFP będzie
mógł otrzymać 100% dofinansowania. W okresie związania celem beneficjent zobowiązany jest do utrzymania zrealizowanej inwestycji co najmniej w okresie 5 lat
od dnia wypłaty pomocy.